Oogletsel werkneemster door ontploffend confettikanon

Een winkelmedewerkster is vakken aan het vullen. Ze pakt een confettikanon dat in het verkeerde schap ligt en loopt er mee weg. Het komt in haar gezicht tot ontploffing met ernstig oogletsel tot gevolg. Is dit eigen schuld of is de werkgever aansprakelijk?

Volgens de wet moet de werkgever bewijzen dat hij aan zijn verplichting heeft voldaan om voor een veilige werkplek en arbeidsomstandigheden te zorgen. Vast staat dat de werkgever geen specifieke instructies of waarschuwingen heeft gegeven aan de medewerkster over de wijze waarop met een confettikanon moet worden omgegaan.

Hoe is het confettikanon tot ontploffing gekomen?
Volgens de medewerkster is het spontaan ontploft en heeft ze niet aan het confettikanon gedraaid. De werkgever meent op de camerabeelden te zien dat ze haar handen in tegengestelde richting heeft gedraaid. Daardoor heeft zij het ontploffingsmechanisme geactiveerd.

De rechter bestudeert de beelden en stelt vast dat de medewerkster het confettikanon van verschillende kanten bekijkt. Zelf zegt ze daarover dat zij wilde weten of het confettikanon nog heel was en dus in het juiste schap kon worden teruggelegd, of dat het naar de afdeling voor kapotte spullen moest. Dat ze met haar handen een draaiende beweging maakt, waardoor het ontploffingsmechanisme geactiveerd wordt, is op de beelden niet te zien. Volgens de rechter kan uit de beelden niet worden afgeleid dat ze bewust het ontploffingsmechanisme in werking heeft willen stellen. Tegelijkertijd sluiten de beelden niet uit dat zij dat mogelijk onbewust, met een lichte beweging van haar handen, heeft gedaan.

Weet iedereen hoe een confettikanon werkt?
De werkgever voert aan dat het algemeen bekend is dat een confettikanon in werking wordt gesteld door met beide handen in tegengestelde richting aan de koker te draaien en dat hij zijn werknemers niet op dit risico hoefde te wijzen.

De rechter deelt deze opvatting niet. Hoe een confettikanon tot ontploffing kan worden gebracht is geen feit van algemene bekendheid, maar kan op relatief eenvoudige wijze worden begrepen door de aanwijzingen op de verpakking te lezen. Van een klant die een dergelijk voorwerpt koopt, mag worden verwacht dat deze eerst de aanwijzingen op de verpakking leest, alvorens het confettikanon te gebruiken. Van een werkneemster wier taak het is de veelheid aan steeds wisselende producten die de werkgever verkoopt op te ruimen, hoeft echter niet te worden verwacht dat ze steeds de verpakking bestudeert alvorens een artikel te verplaatsen.

Instructie is niet te doen, gezien de hoeveelheid producten
De werkgever voert nog aan dat hij duizenden artikelen in de schappen heeft liggen waarvan het confettikanon er slechts één is. De rechter overweegt hierover het volgende. De werkgever kiest er voor een zeer divers en steeds wisselend winkelaanbod te hebben. Dat de werkgever het vervolgens ondoenlijk vindt om zijn werknemers te instrueren over het gevaar van één enkel product tussen de veelheid aan artikelen in de schappen, ligt in zijn risicosfeer en ontslaat hem niet van zijn verantwoordelijkheid als werkgever om te zorgen voor een veilige werkomgeving waar dit soort ongevallen zich niet kunnen voordoen.

Ongelukkige samenloop van omstandigheden?
De werkgever voert verder aan dat het ongeval een ongelukkige samenloop van omstandigheden vormt, zodat redelijkerwijs niet van hem gevergd kon worden maatregelen ter voorkoming daarvan te treffen. Ook dat verweer verwerpt de rechter. De medewerkster moest onder meer de producten in de schappen sorteren en kapotte producten wegbrengen. Daarom lag het in de lijn der verwachting dat ze het confettikanon oppervlakkig onderzocht om te beoordelen of het weer terug in het schap gelegd kon worden. Dat een werknemer bij een oppervlakkig onderzoek van het confettikanon een zodanige beweging maakt dat deze onbedoeld tot ontploffing komt, is uiterst ongelukkig, maar niet zodanig onwaarschijnlijk dat redelijkerwijs niet van de werkgever gevergd kan worden maatregelen te treffen ter voorkoming van een dergelijk ongeval. Daarbij weegt mee dat de camerabeelden er geen blijk van geven dat de medewerkster bewust een draaiende beweging heeft gemaakt met haar handen en er kennelijk weinig voor nodig leek om het confettikanon te doen ontploffen.

Oordeel rechter
De rechter oordeelt dat de werkgever aansprakelijk is voor de door de winkelmedewerkster geleden en nog te lijden materiële en immateriële schade als gevolg van het ongeval.

Let op: Een ongeluk zit in een klein hoekje, een bedrijfsongeval soms ook. De verplichting van de werkgever om voor een veilige werkplek en arbeidsomstandigheden te zorgen en daarover instructie te geven, reikt ver.